انواع بازرسی دیگ بخار

بازرسی دیگ بخار

بازرسی دیگ بخار به منظور حصول اطمینان از ایمن بودن دیگ بخار انجام می شود ، در فرآیند بازرسی دیگ بخار ، بازرسی دیگ بخار بایستی توسط چک لیست مربوط به بازرسی دیگ بخار انجام شود . در بازرسی دیگ بخار بایستی به انجام دقیق تست هیدرواستاتیک توجه ویژه ای داشت . در ادامه فرآیند بازرسی دیگ بخار ضخامت سنجی با استفاده از دستگاه ضخامت سنج اولتراسونیک انجام می شود .

بازرسی دیــــگ بخــــار

در ادامه بازرسی دیگ بخار بایستی وضعیت سوپاپ اطمینان، لول کنترل و پرشرسوئیچ و سنسور مشعل بررسی گردد .

بازرسین شرکت آزما فرآیند اکسیر البرز با سالیان تجربه در زمینه بازرسی دیگ بخار آماده ارائه خدمات بازرسی و نگهداری و تعمیرات دیگ های بخار می باشند

دیگ بخار دستگاهی برای تبدیل آب به بخار است. دیگ بخار شامل کوره‌ای است که در آن سوخت (گاز، گازوییل و یا امثالهم) توسط مشعل سوزانده می‌شود. سطوح انتقال حرارت به آب، همان جداره کوره، لوله‌های داخل دیگ بخار و شبکه جلو و عقب هستند. در بالای دیگ بخار فضایی وجود دارد که می‌توان بخار تولید شده را در آن جمع آوری کرد.

انواع دیگ بخار

دیگ بخار بر اساس اینکه محصولات ناشی از احتراق در داخل یا خارج لوله‌ها جریان داشته باشد به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:

دیگ بخار فایرتیوب

دیگ بخار فایرتیوب بر اساس حرکت گازهای داغ ناشی از احتراق داخل کوره در لوله‌ها، توانایی گرم نمودن آب و تبدیل آن به فاز بخار را دارد. در این نوع دیگ بخار، آب درون محفظه اصلی (درام) قرار گرفته و در تماس با لوله‌های داغ عملیات انتقال حرارت انجام می‌شود.

در این روش معمولا ۳/۴ دیگ از آب پر شده و ۱/۴ آن را بخار تشکیل می‌دهد. لذا از این دیگ بخار می‌توان برای تولید بخار با ظرفیت ۵۰ کیلوگرم تا ۳۰ تن بر ساعت تا فشار ۲۵ بار و آبگرم به مقدار انرژی ۱۰۰ هزار تا ۱۶ میلیون کیلوکالری با راندمان حرارتی در حدود ۸۰ درصد استفاده نمود.

دیگ بخار واترتیوب

دیگ بخار واترتیوب نوعی از دیگ بخار است که آب درون لوله‌ها در جریان است. آتش که از بیرون به لوله‌ها برخورد می‌کند آب را به بخار تبدیل می‌کند. این نوع از دیگ‌های بخار واترتیوب برای فشار کاری بسیار بالا مورد استفاده قرار می‌گیرند. آتش تولید شده توسط مشعل در کوره یک جریان گاز داغ (دود) را تولید کرده که تمامی لوله ها را احاطه می‌کند.

دیگ‌های بخار واترتیوب یا همان دیگ لوله آبی (Water tube boiler) از انواع دیگ‌های فولادی است که برای کار در فشار‌های بالا ساخته می‌شوند. این دیگ‌ها تا فشارهایی بالاتر از ۱۰۰ بار نیز ساخته می‌شوند.

 استاندارد بازرسی دیگ بخار

بازرسی حین ساخت دیگ بخار و دیگ آب ‌داغ، مطابق قوانین سازمان ملی استاندارد دارای استانداردهای ۴۲۳۱ و ۷۹۱۱ است. استاندارد ملی دیگ بخار منشعب از استانداردهای بین‌المللی دیگ بخار و مخازن تحت فشار است. در طی سالیان مختلف و به دلیل نیاز صنعت، استانداردهای جدید نیز ترجمه شده و در دستور کار قرار گرفته‌اند.

الزام بازرسی دیگ بخار چیست؟

مطابق با ماده ۹ از بخش ۴ آیین نامه حفاظتی مولد های بخار و دیگ‌های آب‌گرم وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، مولد بخار باید از داخل و خارج به وسیله بازرسان بصیر که از مقام صلاحیت‌دار اجازه داشته باشند. به ترتیب زیر بازرسی شوند:

1. در حین ساخت
2. بعد از نصب و قبل از راه اندازی
3. حین هر تعمیرات اساسی و تجدید ساختمان مولد بخار
4. منظماً در فواصل کمتر از یک سال

استاندارد قدیم دیگ بخار کدام است؟

در ایران معمولاً از استانداردهای آمریکایی در مقایسه با استانداردهای اروپایی استفاده می‌شود. دلیل این استفاده، بالاتر بودن ضرایب ایمنی استانداردهای آمریکایی و محدوده بازتر تلرانس‌ها در زمان ساخت است. علیرغم این موضوع، استفاده از استاندارد اروپایی (BS2790) برای ساخت دیگ بخار فایرتیوب رواج بیشتری دارد. استاندارد اروپایی برای ساخت دیگ بخار اندکی سهل‌گیرانه‌تر است.

در سال ۱۳۷۶ استاندارد BS2790 توسط تیمی متخصص ترجمه و تدوین شد. استفاده از این استاندارد در آن سال اجباری اعلام گردید. استاندارد ملی ایران استاندارد به شماره ISIRI 4231 ترجمه استاندارد BS2790 است.

استاندارد ملی دیگ بخار کدام است؟

فرآیند بازرسی حین ساخت دیگ بخار و مخازن تحت فشار بر اساس استاندارد ملی به شماره ISIRI 18132 است. این استاندارد از مهرماه سال ۹۳ به بعد اجباری اعلام گردیده است.

استاندارد BS 2790  یا ترجمه آن در ایران  ISIRI 4231 در سطح بین المللی منسوخ شده است. جایگزین این استاندارد BS EN 12953  بوده که در حال حاضر در حال تدوین است.

استاندارد جدید دیگ بخار کدام است؟

با توجه به منسوخ شدن مرجع اصلی استاندارد ملی ایران به شماره ۴۲۳۱، اخیرا استاندارد BS-EN 12953 در حال ترجمه و تدوین است. این استاندارد شامل ۱۴ بخش بوده که مراحل ترجمه و تدوین آن مراحل نهایی را می‌گذراند. شماره استاندارد ملی جدید ۲۲۱۵۶ بوده و پس از تکمیل کلیه بخش‌های آن، جایگزین استاندارد ملی به شماره ۴۲۳۱ خواهد شد.

لازم به ذکر است، تا پایان مراحل تدوین و ابلاغ استاندارد ملی ایران به شماره ۲۲۱۵۶، همچنان استاندارد ملی ایران به شماره ۴۲۳۱ جاری خواهد بود.

فرآیند بازرسی دیگ بخار و بویلرهای آبداغ حین ساخت مطابق قوانین سازمان ملی استاندارد ایران دارای استانداردهای اجباری به شماره ۴۲۳۱ و ۷۹۱۱ می‌باشد.

استاندارد ملی به شماره ۴۲۳۱  – دیگ های بخار و آبداغ

فرایند ساخت و بازرسی حین ساخت کلیه دیگ‌های بخار و آبداغ بر اساس استاندارد ملی به شماره ۴۲۳۱ انجام می‌پذیرد که جزو استانداردهای اجباری می باشد.

 این استاندارد مرجع در حال حاضر منسوخ و استاندارد EN 12953 جایگزین آن شده است. که توسط تیمی تخصصی مشتمل بر کارشناسان، متخصصان و شرکت‌های ذینفع صنعت دیگ و مخزن مجددا تهیه و با شماره استاندارد ملی ۲۲۱۵۶ تدوین شده است.

استاندارد ملی به شماره ۷۹۱۱ – دیگ های آبگرم گرمایش مرکزی

همچنین فرایند بازرسی دیگ‌های آبگرم بر اساس استاندارد ملی ۷۹۱۱ انجام می‌شود که جزو استاندارد‌های اجباری می‌باشد. این استاندارد بر اساس استاندارد مرجع BS 855 : 1990 تهیه و تدوین شده است. دامنه کاربرد این استاندارد حداکثر تا ظرفیت ۲,۵۰۰,۰۰۰Kcal/h  و فشار کاری ۴.۵Bar می‌باشد. هرچند در صورت استفاده از یک منبع انبساط باز به عنوان بخش جدا نشدنی از پکیج بویلر، می‌توان حداکثر تا فشار ۶.۹Bar نیز از این استاندارد استفاده کرد.

 

تست‌های ادواری دیگ بخار شامل مراحل ذیل می باشد .

بازرسی ظاهری

ضخامت سنجی

هیدرواستاتیک

تجهیزات کنترلی

محفظه آبگیر

داخل کوره

مراحل و گردش کار بازرسی ادواری دیگ بخار

بازرسی دیگ بخار شامل مراحل ذیل می باشد :

• کارشناسی کلی دیگ و تجهیزات آن
• بررسی گزارش اپراتورهای دیگ بخار
• باز کردن درب جلو دیگ و بررسی آجرهای نسوز
• باز کردن درب عقبی  دیگ
• بازکردن درب کوره
• تمیز کاری سمت آتشخوار  و لوله دود
• بررسی وضعیت آجرهای نسوز درب عقبی و تعمیر آنها در صورت نیاز
• بستن و آب‌بندی درب جلویی با واشر نسوز در صورت نیاز
• بازرسی محفظه آبگیر از نظر خوردگی و رسوب
• تعویض همه واشرهای دریچه بازدید
• بررسی وضعیت عملکرد لول کنترل و نحوه ست شدن آن با مشعل
• بررسی وضعیت سنسور شعله
• بررسی وضعیت عملکرد سوپاپ اطمینان
• بررسی کارکرد کنترلرها و همبندها و تنظیمات در صورت لزوم
• بررسی کنترلرهای آب تغدیه
• روشن کردن مشعل و راه‌اندازی دیگ بخار و نشت یابی درها در صورت امکان
• بررسی کیفیت احتراق و تنظیم آن در صورت لزوم
• بازنگری نتایج بازرسی
• انجام ضخامت سنجی در شبکه جلو، شبکه عقب، کوره، راپر، پاس ۲، بدنه
• انجام تست هیدرواستاتیک با استفاده از پمپ آب جهت بالابردن فشار داخلی دیگ بخار

فرآیند تست و بازرسی فنی دیگ بخار جهت شناسایی نقاط نشتی در شبکه جلو و عقب ، لوله های آتشخوار و غیره انجام می شود .

در طی فرآیند بازرسی دیگ بخار (بویلر) از صحت عملکرد تجهیزات کنترلی مانند

سوپاپ اطمینان، پرشرسوئیچ، لول کنترل، سنسور مشعل، ترمواستات اگزوز ، آبنما و مانومتر و غیره مطمئن می شویم .

مطابق آیین نامه دیگ های بخار و طروف تحت فشار تست ادواری بایستی بصورت سالیانه و پس از هر گونه تعمیرات کلی یا جابجایی دیگ بخار انجام شود .

فرآیند ادواری تست و بازرسی دیگ بخار توسط مشاورین حفاظت فنی وزارت کار انجام می شود و در صورت فقدان عدم انطباق ، گواهینامه یکساله برای دیگ یا مخزن تحت فشار صادر می گردد .

در هنگام بازرسی دیگ بخار ، بایستی از طریق باز کردن دریچه آدم رو بالای دیگ بخار ، وضعیت لوله های اتش خوار را بررسی نمود

در صورتیکه میزان رسوبات چسبیده به لوله ها بیشتر از ۵ میلیمتر بود نیازمند اسید شویی می باشد .

تست فنی دیگ بخار(بویلر) ، دیگ آبداغ و دیگ آبگرم در دو مرحله انجام می شود :

تست فنی در مرحله ساخت دیگ بخار(بویلر)  ،‌ دیگ آبداغ و دیگ آبگرم

تست فنی ادواری دیگ بخار(بویلر)  ،‌دیگ آبداغ و دیگ آبگرم

نکته : استاندارد ساخت دیگ بخار و دیگ آبداغ BS 2790 یا ISIRI 4231 و استاندارد ساخت دیگ آبگرم BS 855 یا ISIRI 7911 می باشد .

تست فنی و بازرسی  سالیانه دیگ های بخار(بویلر) و دیگ های آبگرم به شرح ذیل می باشد :

• بررسی تجهیزات و ابزارآلات کنترلی
• انجام فرآیند ضخامت سنجی شبکه های جلو ، عقب، بدنه، راپر، کوره
• انجام فرآیند تست هیدرواستاتیک با استفاده از آب با دمای ۷ درجه سانتیگراد
• بازدید داخل محفظه آبگیر
• بازدید داخل محفظه احتراق (کوره)
• بررسی صحت عملکرد تجهیزات کنترلی مانند لول کنترل، سنسور مشعل ، پرشر سوئیچ ، ترمواستات اگزوز و غیره

تست هیدرواستاتیک

تست هیدرواستاتیک به منظور شناسایی نشتی در شبکه های جلو و عقب و کوره و بدنه و پاس دو با استفاده از فشار آب انجام می شود .

در اجرای فرآیند تست فنی دیگ بخار بایستی حداقل از ۲۴ ساعت قبل از شروع فرآیند تست دیگ بخار خاموش شده و پس از سرد شدن ،

فرآیند آماده سازی دیگ بخار که شامل کور کردن و بستن تمامی مسیر های دیگ بخار (از قبیل لوله های لول کنترل، سوپاپ اطمینان و … )بجزء ورودی پمپ آب و مانومتر (فشارسنج) که بایستی باز باشند و

باز کردن درپوش شبکه جلو، شبکه عقب، درب کوره (از قسمت جلو دیگ) و درب عقب کوره جهت دسترسی به  پاس دو انجام می شود .

پس از سرد شدن و آماده سازی دیگ، ابتدا توسط دستگاه ضخامت سنج (التراسونیک)، ضخامت شبکه های جلو و عقب و کوره و بدنه و پاس دو اندازه گیری شده و در چک لیست مربوطه ثبت می گردد .

سپس جهت انجام تست هیدرواستاتیک از اپراتور دیگ بخار می خواهیم که پمپ آب را در حالت دستی گذاشته

که در این مرحله در حین آبگیری دیگ ، از اپراتور می خواهیم که اقدام به باز کردن شیر هواگیری دیگ نماید پس از انجام فرایند هواگیری و خروج از شیر مربوطه ، شیر هواگیری بسته شده و اجازه می دهیم که

فشار آب داخل دیگ تا یک و نیم برابر فشار مجاز افزایش یابد (دمای آب بایستی معادل ۷ درجه سانتیگراد

باشد)، سپس پمپ آب را خاموش کرده و دیگ تا مدت ۳۰ دقیقه تحت فشار فوق الذکر نگه داشته می شود .

در طی این مدت با استفاده از چراغ قوه اقدام بازرسی از شبکه های جلو ، عقب، کوره و پاس ۲ می نماییم و در صورت وجود هر گونه نشتی،

بلافاصله فشار دیگ را پایین می آوریم ، در انتهای زمان ۳۰ دقیقه تست هیدرواستاتیک، فشار آب را پایین می آوریم و

از اپراتور درخواست جایگذاری سوپاپ اطمینان در محل خود می نماییم مجددا فرآیند بالابردن فشار تا مرحله فعال شدن

سوپاپ اطمینان پیش می رویم و نهایتا در صورتیکه سوپاپ اطمینان در میزان فشار مناسبی

فعال شد فشار را تخلیه نموده و فرآیند تست هیدرواستاتیک به پایان میرسد